Nếu bạn đã từng bị va đập vào đầu và đột nhiên thấy xuất hiện những chớp sáng mà dân gian hay gọi là “nổ đom đóm mắt”, thì chắc hẳn bạn sẽ tự hỏi vì sao lại như vậy. Lũ “đom đóm” đó từ đâu mà ra, và có nguy hiểm gì không? Hãy cùng BlogAnChoi tìm hiểu trong bài này nhé!
Hiện tượng nổ đom đóm mắt có thể xảy ra khi bạn bị va đập vào đầu hoặc vào mắt, hoặc do một tình trạng bệnh lý liên quan đến võng mạc. Nếu bạn thường xuyên thấy nổ đom đóm trong điều kiện bình thường thì có thể đó là dấu hiệu cảnh báo nên đi khám ngay.
Nguyên nhân và cơ chế làm xuất hiện đom đóm mắt
Có một số nguyên nhân khiến bạn có thể “thấy sao giữa ban ngày”. Thường gặp nhất là do một cú va đập vào đầu, loại chấn thương này có thể làm phân tán các tín hiệu thần kinh trong não và ảnh hưởng tạm thời đến thị lực của bạn.
Tuy nhiên cũng có những nguyên nhân khác không liên quan đến chấn thương. Nổ đom đóm mắt là một trong những hiện tượng thuộc nhóm “nội ảnh” (entoptic), tức là hình ảnh tồn tại bên trong mắt chứ không xuất phát từ môi trường bên ngoài. Có nhiều nguyên nhân khác nhau làm xuất hiện những hình ảnh như vậy.
Một số trường hợp phụ nữ mang thai có thể nhìn thấy những đốm mờ giống như đám mây nhỏ trôi ngang qua trước mắt. Thực ra đó chính là những mảng chất dịch rất nhỏ tồn tại bên trong cấu trúc của mắt. Nguyên nhân của hiện tượng này có thể là do huyết áp cao hoặc nồng độ glucose tăng cao trong thai kỳ.
Ngoài ra nổ đom đóm mắt cũng có thể do các nguyên nhân khác gây ra, bao gồm:
- Võng mạc bị rách hoặc thủng
- Huyết áp không được kiểm soát tốt
- Bệnh võng mạc do tiểu đường
- Cục máu đông hình thành bên trong các mạch máu của võng mạc
- Mắt bị nhiễm virus
- Biến chứng thường gặp sau phẫu thuật mắt
- Bệnh tự miễn như lupus
- Khối u ở mắt
Nguyên nhân do thùy chẩm của não
Bộ não của chúng ta được tạo thành từ 4 phần chính, được gọi là các thùy. Thùy chẩm nằm ở phía sau của não, có nhiệm vụ xử lý các tín hiệu hình ảnh mà mắt thu nhận được.
Nếu bạn đang nhìn vào một cái cây, võng mạc sẽ chuyển đổi hình ảnh cái cây đó thành các tín hiệu thần kinh từ võng mạc truyền qua dây thần kinh thị giác đến não. Thùy chẩm sẽ xử lý những tín hiệu đó để não của bạn nhận ra hình ảnh đó là một cái cây.
Nếu bạn bị va đập vào đầu, khu vực thùy chẩm của não sẽ bị chấn động làm cho các tế bào thần kinh phát ra các xung điện ngẫu nhiên, khiến não của bạn tưởng rằng đó là những tia sáng lóe lên trông giống như ánh chớp.
Nguyên nhân do cấu tạo của mắt
Không phải tất cả mọi trường hợp nổ đom đóm mắt đều do va đập mạnh. Để biết lý do tại sao, trước tiên hãy cùng tìm hiểu một chút về cấu tạo của mắt.
Võng mạc là một lớp tế bào mỏng nằm ở phía sau của mắt và có đặc tính nhạy cảm với ánh sáng. Phần nhãn cầu nằm ngay trước võng mạc có chứa dịch kính, một chất giống như gel giúp cho mắt giữ được hình dạng căng tròn. Trong dịch kính cũng có những sợi rất nhỏ và mảnh, khi những sợi này co kéo võng mạc hoặc dịch kính cọ xát với võng mạc thì có thể làm đom đóm mắt xuất hiện.
Nếu võng mạc bị kéo quá mạnh hoặc tách rời ra khỏi vị trí bình thường của nó thì được gọi là bong võng mạc. Tình trạng này có thể khiến bạn nhìn thấy những chớp sáng, nhưng nguy hiểm hơn là nó cũng có thể làm tổn thương thị lực của mắt đó một phần hoặc toàn bộ. Bong võng mạc thường có thể được điều trị thành công bằng phẫu thuật.
Nguyên nhân do đau đầu migraine
Một nguyên nhân khác có thể dẫn đến nổ đom đóm mắt là chứng đau đầu migraine, hay còn gọi là đau nửa đầu. Một hiện tượng bất thường khác về thị giác cũng xuất hiện ở đau đầu migraine là nhìn thấy những ánh sáng nhiều màu không có thật (còn được gọi là hào quang), nhưng không phải tất cả những người mắc chứng đau đầu này đều gặp phải những hiện tượng đó.
Bạn có thể tìm hiểu thêm về đau đầu migraine trong bài viết: Đau đầu migraine là gì? Triệu chứng và cách điều trị ra sao?
Nếu bạn nhìn thấy xuất hiện đom đóm mắt hoặc những vệt sáng lởm chởm nhưng không bị đau đầu thì đó có thể là chứng migraine ở mắt. Tình trạng này cần được điều trị bởi bác sĩ nhãn khoa có kinh nghiệm.
Các yếu tố nguy cơ nào làm bạn dễ bị nổ đom đóm mắt?
- Khi cơ thể già đi, nguy cơ mắc các vấn đề về võng mạc và suy giảm thị lực sẽ tăng lên. Người cao tuổi thường nhìn thấy các đốm mờ xuất hiện nhiều hơn.
- Khả năng bị bong võng mạc ở một mắt sẽ tăng lên nếu mắt bên kia đã từng bị bong võng mạc. Tiền sử gia đình có người bị bong võng mạc cũng làm tăng khả năng bạn có thể mắc phải tình trạng tương tự.
- Bất kỳ loại chấn thương nào ở mắt cũng làm tăng khả năng bị nổ đom đóm và gặp các vấn đề về võng mạc. Đó là lý do tại sao bạn phải đeo kính bảo hộ khi làm việc với các công cụ hoặc chơi thể thao. Các môn thể thao đối kháng, chẳng hạn như bóng đá, làm tăng khả năng bị va đập vào đầu và ảnh hưởng đến thùy chẩm trong não.
Cần làm gì khi thấy nổ đom đóm mắt?
Nếu bạn bị nổ đom đóm mắt kèm theo cảm giác đau đầu thì nguyên nhân có thể là migraine thông thường hoặc va đập vào đầu.
Nếu nguyên nhân là do bong võng mạc thì bạn có thể nhìn thấy những đốm mờ xuất hiện kèm theo chớp sáng. Không phải lúc nào đốm mờ cũng là dấu hiệu cho thấy mắt có vấn đề, nhưng nếu bạn thấy thấy chúng xuất hiện thường xuyên thì hãy đi khám ngay.
Bong võng mạc cũng có thể khiến bạn cảm giác như có một tấm màn che phủ tầm nhìn của mình ở bên mắt bị tổn thương. Nếu bạn thấy hiện tượng như vậy thì đó là trường hợp khẩn cấp và hãy đến gặp bác sĩ nhãn khoa ngay lập tức.
Va đập vào đầu gây ra các triệu chứng như nổ đom đóm mắt, lơ mơ và đau đầu. Đó có thể là những dấu hiệu của tình trạng chấn động não, và ngay cả chấn động não ở mức độ nhẹ cũng nên được bác sĩ thăm khám cẩn thận. Bác sĩ có thể sẽ kiểm tra các chức năng thần kinh như:
- Thị lực
- Thính lực
- Phản xạ
- Thăng bằng
- Khả năng phối hợp vận động
Bạn cũng sẽ được hỏi một số câu hỏi để đánh giá khả năng nhận thức. Chụp CT cũng là một bước để kiểm tra chấn động não.
Nếu bạn không bị chấn thương ở đầu hoặc mắt nhưng bắt đầu thấy nổ đom đóm thường xuyên hoặc có các vấn đề về thị lực khác, thì hãy đến gặp bác sĩ nhãn khoa càng sớm càng tốt. Để phát hiện các vấn đề về võng mạc, bác sĩ sẽ kiểm tra mắt của bạn một cách kỹ lưỡng. Bong võng mạc và các bệnh lý khác về mắt có thể được chẩn đoán không quá khó khăn thông qua thăm khám cẩn thận.
Nếu thỉnh thoảng bạn nhìn thấy chớp sáng nhưng không có các triệu chứng khác và không mắc các vấn đề về thị lực thì có thể không cần lo lắng. Nhưng khi đi khám mắt bạn hãy cho bác sĩ biết các chớp sáng hoặc đốm mờ đó xuất hiện với tần suất như thế nào. Nếu sau đó bạn bắt đầu thấy chúng thường xuyên hơn thì hãy tìm đến bác sĩ nhãn khoa ngay lập tức.
Điều trị nổ đom đóm mắt như thế nào?
Nếu nguyên nhân là do chấn động não thì bạn sẽ được yêu cầu nghỉ ngơi và có thể dùng thuốc acetaminophen để giảm đau. Không nên tự ý sử dụng các loại thuốc giảm đau khác nếu bác sĩ không kê toa.
Trong thời gian hồi phục, bạn nên tránh xem tivi, chơi game điện tử và tiếp xúc với đèn sáng. Thay vào đó nên chọn các hoạt động thư giãn không đòi hỏi nhiều sự tập trung tinh thần sẽ có lợi hơn.
Nếu bạn bị bong võng mạc hoặc rách võng mạc thì sẽ phải phẫu thuật. Sau khi phẫu thuật xong cần phải theo dõi cẩn thận để đảm bảo võng mạc có thể phục hồi tốt.
Nổ đom đóm mắt có ảnh hưởng thị lực về lâu dài hay không?
Triệu chứng này có thể gây phiền toái, nhưng không phải lúc nào cũng là dấu hiệu bệnh lý. Nếu bạn thấy các chớp sáng lóe lên sau khi bị va đập vào đầu, chấn thương nhẹ và chớp sáng chỉ thoáng qua, thì không cần phải lo lắng về lâu dài.
Nếu nguyên nhân là do các vấn đề về võng mạc thì phẫu thuật thường có thể giúp khôi phục thị lực và làm hết nổ đom đóm. Người bệnh cần tránh các hoạt động có thể gây tổn thương mắt hoặc đầu, nhưng các biện pháp phòng ngừa này thường không ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống.
Nếu bị chấn động não lặp lại nhiều lần thì có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như bệnh não do chấn thương mãn tính. Tốt nhất là bạn nên hạn chế chơi các môn thể thao có nguy cơ va chạm mạnh để bảo vệ bộ não của mình về lâu dài.
Tổng kết
Nếu bạn bị nổ đom đóm mắt thì hãy nói với bác sĩ khi đi khám. Các vấn đề về mắt được chẩn đoán càng sớm thì cơ hội bảo tồn thị lực càng cao. Ngoài ra cũng nên chú ý đến những thay đổi khác của mắt. Một số vấn đề có thể không biểu hiện rõ, vì vậy bạn phải quan tâm chăm sóc đôi mắt của mình mỗi ngày để phát hiện có bất thường gì hay không.
Một số việc mà bạn có thể làm để bảo vệ mắt khỏi bị tổn thương là:
- Kiểm tra thị lực từng mắt tại nhà. Nếu nhận thấy thị lực của mình có vấn đề thì hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức.
- Sắp xếp thời gian để khám mắt kỹ lưỡng mỗi năm một lần, hoặc thường xuyên hơn nếu có chỉ định của bác sĩ.
- Sử dụng kính bảo vệ với bất kỳ hoạt động nào có nguy cơ ảnh hưởng đến mắt, chẳng hạn như làm việc với các dụng cụ, hóa chất và chơi các môn thể thao tốc độ cao. Bạn có thể mua kính bảo vệ mắt tại đây.
Đôi mắt là cửa sổ tâm hồn và là cơ quan cực kỳ quan trọng đối với mỗi người. Những dấu hiệu bất thường nhỏ nhất cũng có thể là dấu hiệu sớm của các vấn đề nghiêm trọng hơn, do đó đừng bao giờ chủ quan nhé!
Mời bạn xem thêm những bài viết liên quan của BlogAnChoi:
- Đổ mồ hôi đêm là dấu hiệu của bệnh gì, có đáng lo hay không?
- Đổ mồ hôi lạnh là dấu hiệu của bệnh gì, và có nguy hiểm hay không?
Hãy đón xem BlogAnChoi mỗi ngày để nhận được nhiều thông tin thú vị cho cuộc sống bạn nhé!
